به تمام سنگهایی که بعد از تشکیل فضای غار بر اثر چکیدن آبهای فرو رُو بهوجود میآید غارسنگ (speleothem)، غارنَهِشته یا سازندهای غار میگویند. زمانی که آب از شکافها به درون غارها میرسد برخی ترکیبات حاضر در دیوارههای غار نظیر کلسیت، آراگونیت، یا گچ در این آب حل میشود. هنگامی که این محلول به محوطههای پر از هوای غارها میرسد دیاکسید کربن آب تخلیه میشود و این امر باعث تبخیر ترکیبات یادشده از آب میشود. با گذر زمان، که ممکن است دهها هزار سال بهدرازا بکشد، رسوب کردن آرام آرام این مواد تبخیری بر روی سطوح غار تشکیل غارسنگها را میدهد. سرعت تشکیل غارسنگها بستگی به میزان دیاکسید کربن موجود در محلول، دما، و دیگر عوامل دارد.
غارسنگها معمولاً در غارهای سنگ آهکی و غارهای تشکیلشده از صخرههای دولومیتی (انحلالپذیر) پدید میآیند. غاری که در آن رطوبت وجود دارد و غارسنگها در آن رشد میکنند غار زنده یا غار فعال و غاری که در آن رطوبت وجود ندارد و غارسنگها در آن رشد نمیکنند غار مرده یا غار خشک نامیده میشود. بررسی غارسنگها میتواند در خصوص تعیین آب و هوای گذشته کمک کند.

چکنده (استالاکتیت) و چکیده (استالاگمیت) از معروفترین غارسنگها هستند.
وقتی که آب وارد لایههای زمین میشود، ممکن است در حین حل کردن آهک به رگههایی از فلزات و مواد معدنی دیگر برخورد کند و مقداری از آنها را حل کرده و با خود به فضای درون غارها ببرد و در زمان شکل گرفتن تشکیلات آهکی این رنگ در آن تأثیر بگذارد. رنگ سفید شیری که در مواقعی به زردی میزند رنگ خالص تشکیلات آهکی است؛ و دیگر رنگها در نتیجه املاح موجود در کربنات کلسیم است. البته مواقعی هم پیش میآید یک بخشی از تزئینات آهکی به چند رنگ دیده میشوند که این عوامل بودن چند نوع مواد مختلف را در درون لایههای زمین نشان میدهد. این مواد و املاح باعث ایجاد رنگهای زیر میشوند:
گوگرد: زرد
آهن: سیاه
مس: سبز زنگاری
گل رس: قرمز
زغالسنگ: سیاه
جیوه: نارنجی مایل به قرمز
غارسنگها بسته به اینکه آب بچکد، نشت کند، تقطیر شود، جریان یابد یا در یک جا جمع شود اشکال مختلفی پیدا میکنند. در زیر تعدادی از این اشکال رسوبی را مشاهده می نمایید:

مادهای است به صورت انباشتهای نرم سفید و خامهمانند که در درون غارها یافت میشود را ماهشیر گویند که این پدیده از تهنشین شدن سنگ آهک پدید میآید و از بلورهایی ریز تشکیل شده که معمولاً از کربناتهایی چون کلسیت، آراگونیت، هیدرومگنزیت، و یا مونوهیدروکلسیت ساخته میشود. ماهشیر حتی ممکن است در اثر فعالیتهای باکتریها نیز، ایجاد شود.

تابیدهسنگ چکندههایی هستند که کانالی مرکزی دارند که از آن شاخههای مارپیچی و تابیده و موئینهمانندی بیرون آمده که در خلاف جهت جاذبه رو به پایین زمین روئیدهاند!

چکیده ستونی از مواد معدنی است که از کف غار بالا آمده باشد. چکیده در زیر قندیلی به نام چکنده بهوجود میآید. در مسیر سقوط از چکنده مقدار کمی از آب قطره دوباره بخار شده و در نتیجه بخشی از دی اکسید کربن آن آزاد میشود و قطره به محض رسیدن به کف غار جزء کوچکی از کربنات کلسیم خود را در محل برخورد با کف غار رسوب میدهد و تداوم این فرایند چکیدههای را در کف غار به شکلهای گوناگون در میآورد مانند ستون لولههای توخالی یا به شکل گل کلم، خوشه انگور یا گوش فیل و غیره.
چکیده غولپیکری که در غار شاپور کازرون وجود داشته از آن مجسمه ۵ متری شاپور ساسانی را ساختهاند نیز از چکیدههای معروف می باشد.

از موارد بسیار یافت شده در کاوش های گنج یابان و نیز گردشگران و باستان شناسان ، سنگی است گرد و صیقلی و بسیار سخت که حتی زیر پرس چند تنی هم نمی شکند! و آن را مروارید غار یا نوعی دُر کوهی می نامند.
مروارید غار از دانههای شن یا ماسه که در پوشش آهکی قرار گرفته است تشکیل میشود و ممکن است به اندازه یک توپ گلف درآید. زمانی که آب از بلندی زیاد به کف غار میچکد باعث میشود که دانههای بلور بارها و بارها بچرخد تا جایی که شکل این دانهها به صورت گویهای صافی از کربنات کلسیم درمیآید.
:: برچسبها:
مروارید غار ,
گنج یابی ,
باشگاه گنج پژوهان ایران ,
گنجگرام آکادمی گنج تلگرام ,
فرید باقری ,
:: بازدید از این مطلب : 3088
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0